نحوه عصب کشی دندان
عصب‌کشی دندان (اندودنتیک) یکی از روش‌های درمانی رایج در دندانپزشکی است که برای درمان دندان‌های آسیب‌دیده یا دچار عفونت انجام می‌شود. این روش شامل برداشتن پالپ (بافت نرم داخل دندان) عفونی یا آسیب‌دیده و تمیز کردن کانال‌های ریشه دندان است. پالپ دندان شامل عروق خونی، اعصاب و بافت‌های همبند است که در صورت عفونت یا آسیب دیدن، ممکن است منجر به درد شدید و التهاب شود. عصب‌کشی دندان روشی است که به حفظ دندان و جلوگیری از کشیدن آن کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی مراحل دقیق عصب‌کشی دندان، تکنیک‌ها و نکات مهم در مورد آن خواهیم پرداخت.
عصب‌کشی دندان چیست؟
عصب‌کشی دندان به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن پالپ عفونی یا آسیب‌دیده از داخل دندان برداشته شده و کانال‌های ریشه تمیز، ضدعفونی و پر می‌شوند. این فرآیند زمانی ضروری می‌شود که عفونت به عمق دندان نفوذ کرده و موجب درد شدید و التهاب شده است. عصب‌کشی دندان می‌تواند دندان را از کشیدن نجات داده و کارایی و عملکرد آن را حفظ کند.
دلایل نیاز به عصب‌کشی دندان
عوامل مختلفی می‌توانند منجر به آسیب دیدن یا عفونت پالپ دندان شوند و در نتیجه نیاز به عصب‌کشی را به وجود آورند:
- پوسیدگی عمیق: یکی از رایج‌ترین دلایل عصب‌کشی، پوسیدگی شدید دندان است که به عمق دندان و ریشه نفوذ کرده و باعث عفونت شده است.
- آسیب‌های دندانی: شکستگی یا ترک‌خوردگی دندان‌ها ممکن است به پالپ دندان آسیب برساند و منجر به عفونت شود.
- عفونت پالپ: گاهی اوقات عفونت‌های شدید لثه و بافت‌های اطراف دندان می‌تواند به پالپ دندان منتقل شود و عصب‌کشی را ضروری سازد.
- درمان‌های قبلی نادرست: در برخی موارد، درمان‌های دندانپزشکی ناموفق یا ناقص می‌توانند منجر به عفونت پالپ دندان و نیاز به عصب‌کشی شوند.
مراحل عصب‌کشی دندان
۱. ارزیابی و تشخیص
در مرحله اول، دندان‌پزشک با استفاده از ابزارهای مختلف مانند رادیوگرافی (تصویربرداری با اشعه ایکس) وضعیت دندان بیمار را ارزیابی می‌کند. این تصاویر به دندان‌پزشک کمک می‌کنند تا میزان آسیب و عفونت پالپ دندان را تشخیص دهد. همچنین، دندان‌پزشک با استفاده از معاینه بالینی و در نظر گرفتن علائم بیمار (مانند درد شدید، التهاب و حساسیت به سرما و گرما) تصمیم می‌گیرد که آیا عصب‌کشی نیاز است یا خیر.
۲. بی‌حسی موضعی
پس از تشخیص نیاز به عصب‌کشی، دندان‌پزشک از بی‌حسی موضعی برای جلوگیری از درد و ناراحتی بیمار در طول درمان استفاده می‌کند. با استفاده از یک تزریق کوچک، ناحیه مورد نظر در اطراف دندان بی‌حس می‌شود تا بیمار هیچ‌گونه دردی را احساس نکند. این مرحله برای راحتی بیمار اهمیت زیادی دارد، به‌ویژه در مواردی که دندان به شدت عفونی یا دردناک است.
۳. آماده‌سازی و دسترسی به کانال ریشه
در این مرحله، دندان‌پزشک با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی یک حفره کوچک در تاج دندان ایجاد می‌کند تا به پالپ آسیب‌دیده و کانال‌های ریشه دسترسی پیدا کند. این حفره از طریق مینای دندان و عاج به پالپ متصل می‌شود. این دسترسی برای امکان تمیز کردن و برداشتن پالپ آسیب‌دیده یا عفونی از داخل دندان ضروری است.
۴. برداشتن پالپ عفونی
پس از ایجاد حفره دسترسی، دندان‌پزشک با استفاده از ابزارهای ریز و دقیق، پالپ عفونی یا آسیب‌دیده را از کانال‌های ریشه دندان خارج می‌کند. این مرحله شامل برداشتن تمامی بافت‌های نرم داخل دندان، از جمله اعصاب و عروق خونی است. ابزارهای مورد استفاده در این مرحله شامل فایل‌های دندانپزشکی مخصوص هستند که به دندان‌پزشک اجازه می‌دهند تا به‌طور کامل پالپ دندان را خارج کرده و کانال‌ها را تمیز کند.
۵. تمیز کردن و ضدعفونی کانال‌های ریشه
پس از برداشتن پالپ، دندان‌پزشک کانال‌های ریشه را با استفاده از محلول‌های ضدعفونی‌کننده به‌طور کامل تمیز می‌کند تا تمامی باکتری‌ها و مواد عفونی از بین بروند. این مرحله برای جلوگیری از ایجاد مجدد عفونت و اطمینان از پاکسازی کامل دندان اهمیت دارد. همچنین، دندان‌پزشک ممکن است از ابزارهای مکانیکی برای تمیز کردن دقیق دیواره‌های کانال‌های ریشه استفاده کند.
۶. پر کردن کانال‌های ریشه
پس از تمیز کردن و ضدعفونی کامل کانال‌های ریشه، دندان‌پزشک آن‌ها را با مواد مخصوصی به نام گوتاپرکا پر می‌کند. این ماده انعطاف‌پذیر است و به‌طور کامل کانال‌های ریشه را پر می‌کند تا از نفوذ مجدد باکتری‌ها و عفونت جلوگیری شود. پر کردن کانال‌ها به شکل دقیق و کامل از اهمیت بالایی برخوردار است تا اطمینان حاصل شود که دندان به‌طور دائمی مهر و موم شده است.
بیشتر بخوانید: بهترین مرکز تخصصی ایمپلنت و زیبایی اصفهان
۷. قرار دادن پرکردگی موقت یا دائمی
پس از پر کردن کانال‌های ریشه، دندان‌پزشک تاج دندان را نیز با مواد پرکننده مناسب پر می‌کند. در برخی موارد، از پرکردگی موقت استفاده می‌شود تا بیمار بتواند در جلسه بعدی یک روکش دائمی دریافت کند. اما در مواردی که ساختار دندان کافی باشد، ممکن است دندان‌پزشک پرکردگی دائمی را در همان جلسه قرار دهد.
۸. قرار دادن روکش (در صورت نیاز)
در بیشتر موارد، به‌ویژه زمانی که دندان به شدت آسیب دیده یا تضعیف شده است، دندان‌پزشک پیشنهاد می‌کند که پس از عصب‌کشی، روی دندان یک روکش (کروان) قرار گیرد. روکش باعث افزایش استحکام دندان و جلوگیری از شکستگی آن در آینده می‌شود. روکش‌های دندانی معمولاً در جلسه بعدی قرار داده می‌شوند و به‌طور کامل دندان را پوشش می‌دهند.
تکنیک‌های مدرن در عصب‌کشی
- عصب‌کشی با میکروسکوپ: استفاده از میکروسکوپ در عصب‌کشی به دندان‌پزشک امکان مشاهده جزئیات دقیق‌تر و انجام عصب‌کشی با دقت بالاتر را می‌دهد. این تکنیک به‌ویژه در موارد پیچیده و کانال‌های ریشه منحنی و باریک مؤثر است.
- عصب‌کشی با لیزر: در برخی از مراکز دندانپزشکی پیشرفته، از لیزر برای تمیز کردن و ضدعفونی کانال‌های ریشه استفاده می‌شود. این روش به دلیل دقت و کارایی بالا می‌تواند به کاهش زمان درمان و بهبود سریع‌تر کمک کند.
- عصب‌کشی تک جلسه‌ای: برخی از دندان‌پزشکان به‌جای چند جلسه، عصب‌کشی را در یک جلسه به پایان می‌رسانند. این روش برای بیمارانی که به دلایل مختلف نیاز به درمان سریع دارند مناسب است، اما باید از مهارت و تجهیزات مدرن دندان‌پزشک اطمینان حاصل شود.
مزایا و معایب عصب‌کشی
مزایا:
- حفظ دندان طبیعی: عصب‌کشی به حفظ دندان طبیعی کمک می‌کند و مانع از نیاز به کشیدن دندان می‌شود.
- رفع درد و عفونت: این روش باعث از بین رفتن درد شدید و عفونت ناشی از پوسیدگی یا آسیب به پالپ می‌شود.
- بهبود عملکرد دندان: پس از عصب‌کشی، دندان می‌تواند مانند یک دندان طبیعی عمل کند.
معایب:
- احتمال شکست درمان: در برخی موارد، ممکن است کانال‌های ریشه به‌درستی تمیز یا پر نشوند که منجر به عفونت مجدد می‌شود.
- نیاز به روکش: پس از عصب‌کشی، دندان به دلیل ضعیف شدن ممکن است نیاز به روکش داشته باشد
آشنایی بیشتر با کلینیک دندانپزشکی آتیه ایرانیان
